|
อัพย.
|
อูธฺรฺวมฺ
|
- ขึ้นไปข้างบน
- ขึ้นสูง
- เหนือขึ้นไป
- อย่างดัง
- ภายหลัง
|
|
อัพย.
|
ภฤศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
โภสฺ
|
- คำอนุภาคที่ใช้เรียกขานสำหรับทักทาย เช่น โอ ! โอ้ ! โห ! ท่าน !
-
|
|
อัพย.
|
ภาคฺยวศาตฺ
|
- จากอำนาจหรืออิทธิพลของโชคชะตา
-
|
|
อัพย.
|
ภาวคมฺภีรมฺ
|
- จากส่วนลึกที่สุดของหัวใจ
- อย่างจริงใจ
- อย่างลึกซึ้ง
-
|
|
อัพย.
|
ภูมฺนา
|
|
|
อัพย.
|
ภูริ
|
|
|
อัพย.
|
ภูยิษฺฐมฺ
|
- อย่างมากที่สุด
- ส่วนใหญ่
- ส่วนมาก
- โดยมาก
- โดยทั่วไป
|
|
อัพย.
|
ภูรฺ
|
- พยางค์แรกของพยางค์ที่เกี่ยวกับเวทมนตร์ทั้ง 3 ที่พราหมณ์ได้เปล่งเสียงออกมาในการประกอบพิธีกรรม
-
|
|
อัพย.
|
ภูตปูรฺวมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ภูยสฺ
|
- มากมาย
- อย่างมากมาย
- อีก
- อีกครั้ง
- ยิ่งกว่านั้น
|
|
อัพย.
|
ภูยศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
โษฒา
|
- 6 ชั้น
- 6 เท่า
- ใน 6 วิธีหรือแนวทาง
-
|
|
อัพย.
|
ชฺญานตสฺ
|
- อย่างรู้เท่าทัน
- อย่างรอบรู้
-
|
|
อัพย.
|
ไอษมสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ไอกทฺยมฺ
|
|
|
อัพย.
|
เอไกกมฺ
|
- โดยลำพัง
- โดดเดี่ยว
- เดียวดาย
- ทีละคน
-
|
|
อัพย.
|
เอไกกศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
เอกานฺเต
|
- เหลือเฟือ
- ทั้งหมด
- ทั้งสิ้น
- ครบบริบูรณ์
-
|
|
อัพย.
|
เอกานฺตมฺ
|
- เหลือเฟือ
- ทั้งหมด
- ทั้งสิ้น
- ครบบริบูรณ์
-
|
|
อัพย.
|
เอกานฺตตสฺ
|
- เหลือเฟือ
- ทั้งหมด
- ทั้งสิ้น
- ครบบริบูรณ์
-
|
|
อัพย.
|
เอกตฺร
|
|
|
อัพย.
|
เอกทา
|
- ทันที
- พริบตาเดียว
- กาลครั้งหนึ่ง
- ในขณะเดียวกัน
- แต่กระนั้น
|
|
อัพย.
|
เอกปเท
|
- ทันใดนั้น
- กะทันหัน
- ทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
เอกตสฺ
|
- จากด้านหนึ่ง
- ด้านใดด้านหนึ่ง
- ด้านเดียว
-
|
|
อัพย.
|
เอกวาเร
|
- เพียงครั้งเดียว
- ทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
เอกวารมฺ
|
- เพียงครั้งเดียว
- ทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
เอกธา
|
- โดยลำพัง
- โดดเดี่ยว
- ร่วมกัน
- พร้อมกัน
- ทันที
|
|
อัพย.
|
เอกศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
เอตาวตฺ
|
|
|
อัพย.
|
เอตทฺ
|
- ดังนั้น
- ดังนี้
- ตอนนี้
- ด้วยประการฉะนี้
-
|
|
อัพย.
|
เอตรหิ
|
|
|
อัพย.
|
เอว
|
- เพียงแค่
- พอดี
- เพิ่ง
- อย่างแน่นอน
- เรียบร้อยแล้ว
|
|
อัพย.
|
เอวํการมฺ
|
|
|
อัพย.
|
เอวมฺ
|
- ดังนั้น
- ใช่
- เพราะฉะนั้น
- ด้วยเหตุนี้
-
|
|
อัพย.
|
ฤเต
|
|
|
อัพย.
|
ฤตมฺ
|
- อย่างเหมาะสม
- อย่างสมควร
- อย่างถูกต้อง
- อย่างแท้จริง
-
|
|
อัพย.
|
อิ
|
- คำอุทานที่เกี่ยวกับความโกรธ การร้องเรียก ความเสียใจ ความเศร้าโศก ความเห็นใจ ความสงสาร
-
|
|
อัพย.
|
อิทานีมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อิห
|
- ที่นี่
- ในโลกนี้
- บัดนี้
- ตอนนี้
-
|
|
อัพย.
|
อิติ
|
- ดังนั้น
- ดังนี้
- เช่นนี้
- เพราะฉะนั้น
- ด้วยเหตุนี้
|
|
อัพย.
|
อิติห
|
|
|
อัพย.
|
อิตรตฺร
|
- แตกต่างจาก
- จากหรือไปทางอื่น
-
|
|
อัพย.
|
อิตเรทฺยุส
|
|
|
อัพย.
|
อิตรตะ
|
- แตกต่างจาก
- จากหรือไปทางอื่น
-
|
|
อัพย.
|
อิตรถา
|
- ในอีกทางหนึ่ง
- ในทางอื่น
- ในทางตรงข้าม
- ในทางกลับกัน
-
|
|
อัพย.
|
อิตสฺ
|
- ด้วยเหตุนี้
- ดังนี้
- เพราะฉะนี้
- ที่นี่
-
|
|
อัพย.
|
อิตฺถมฺ
|
- ดังนี้
- เช่นนี้
- ด้วยเหตุนี้
- ในลักษณะนี้
- ด้วยประการฉะนี้
|
|
อัพย.
|
อิว
|
- เหมือน
- ดุจดัง
- ราวกับ
- เกือบจะ
- บางที
|
|
อัพย.
|
อุภยตฺร
|
- ในทั้งสองกรณี
- ทั้งสองด้าน
- ในทั้งสองแห่ง
-
|
|
อัพย.
|
อุภเยทฺยุสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อุภยตสฺ
|
- ทั้งสองฝ่าย
- ในทั้งสองกรณี
- จากทั้งสองด้าน
-
|
|
อัพย.
|
อุจฺไจสฺ
|
- สูง
- เหนือ
- ขึ้นไปข้างบน
- จากด้านบน
- อย่างเสียงดัง
|
|
อัพย.
|
อุจฺจไกสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อุตฺตรตฺร
|
|
|
อัพย.
|
อุตฺตเรทฺยุสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อุตฺตรมฺ
|
- ท้ายที่สุด
- ในตอนท้าย
- หลังจากนั้น
- จากนั้น
- ต่อมา
|
|
อัพย.
|
อุทฺ
|
- นิบาตและอุปสรรคเติมหน้ากริยาและคำนาม (ที่บ่งบอกลักษณะที่ดีกว่าในเรื่องสถานที่ ตำแหน่ง ฐานะ อำนาจ ความสามารถ ฯลฯ)
- ขึ้น
- ที่เหนือขึ้นไป
-
|
|
อัพย.
|
อุทกฺ
|
- ไปทางเหนือ
- มาจากทางเหนือ
- บน
- เหนือ
- สูงกว่า
|
|
อัพย.
|
อุทรปูรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อุป
|
- คำอุปสรรคที่เติมหน้าคำกริยาหรือคำนามที่ บ่งบอกความหมายไปทาง ไปต่อ พร้อมด้วย ใกล้ ภายใต้ ด้วย ลง เกือบ
-
|
|
อัพย.
|
อุปำศุล
|
- อย่างลับ
- ด้วยเสียงกระซิบ
- โดยส่วนตัว
-
|
|
อัพย.
|
อุปาเช
|
- [ใช้ประกอบกับธาตุ k« (กฤ) เท่านั้น เช่น %pajek«Ty (อุปาเชกฤตฺย) %pajek«Tva (อุปาเชกฤตฺวา)] ที่สนับสนุน, ที่ช่วยเหลือ
-
|
|
อัพย.
|
อุปริ
|
- ข้างบน
- เกินกว่า
- เหนือกว่า
- เกี่ยวกับ
- ดังที่กล่าวข้างต้น
|
|
อัพย.
|
อุปนิษฺฏาตฺ
|
- บน
- เหนือกว่า
- หลังจากนั้น
- ภายหลัง
- ข้างหลัง
|
|
อัพย.
|
อุต
|
- ไม่ว่าจะ
- หรือ
- อย่างใดอย่างหนึ่ง
- อาจจะเป็น
- อื่น
|
|
อัพย.
|
อุตฺปถมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทฤฒมฺ
|
- อย่างมั่นคง
- อย่างหนักแน่น
- อย่างมากเกินความจำเป็น
-
|
|
อัพย.
|
กฺรมตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
กฺรมศสฺ
|
- ทีละน้อย ๆ
- อย่างทีละน้อย
- โดยปกติ
- ตามแบบแผน
- เป็นลำดับ
|
|
อัพย.
|
อะ
|
- อุปสรรคและอุทานแสดงความสงสาร
- ไม่
-
|
|
อัพย.
|
ปฺร
|
- เป็นคำอุปสรรคเติมหน้ากริยา แปลว่า ข้างหน้า
- ออก
- ก่อน ถ้าเติมหน้าคำนามแปลว่า ยอดเยี่ยม
- รุนแรง
- มากเกินไป
|
|
อัพย.
|
ปฺรภฤติ
|
|
|
อัพย.
|
อภีกฺษฺณมฺ
|
- บ่อย ๆ
- ซ้ำ
- หลายครั้ง
- อย่างมากมาย
- อย่างมั่นคง
|
|
อัพย.
|
อกฺษรศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อทฺย
|
|
|
อัพย.
|
อทฺยาปิ
|
- แม้ตอนนี้
- ถึงวันนี้
- จนบัดนี้
-
|
|
อัพย.
|
อทฺยาวธิ
|
|
|
อัพย.
|
อํศำศิ
|
- อย่างมีหุ้นส่วน
- อย่างแบ่งปัน
-
|
|
อัพย.
|
อเคฺร
|
|
|
อัพย.
|
อคฺรตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
องฺค
|
- อย่างแท้จริง
- โดยแท้จริง
- แน่ใจ
-
|
|
อัพย.
|
องฺคางฺคิ
|
- อย่างร่วมกันหรืออย่างถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน
-
|
|
อัพย.
|
อา
|
- นิบาตบอกความระลึก
- คำสำหรับแยกความ
- อุปสรรคหรือบทนำของคำกริยา
- นิบาตบอกอนุมติ
- จ้ะ
|
|
อัพย.
|
อปฺรทกฺษิณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺราทุสฺ
|
- อย่างเห็นได้ชัด
- อย่างชัดเจน
- อย่างชัดแจ้ง
-
|
|
อัพย.
|
โอ
|
|
|
อัพย.
|
โอมฺ
|
- พยางค์ที่ศักดิ์สิทธิ์ “โอม”
-
|
|
อัพย.
|
อาโห
|
|
|
อัพย.
|
อาโหสฺวิตฺ
|
|
|
อัพย.
|
อาวิสฺ
|
- อย่างเปิดเผย
- ออกนอกหน้า
- อย่างเด่นชัด
- กระจ่าง
-
|
|
อัพย.
|
อญฺชสา
|
- อย่างถูกต้อง
- อย่างตรงไปตรงมา
- อย่างแท้จริง
- ในไม่ช้า
- ไม่นาน
|
|
อัพย.
|
ปฺรากฺ
|
- ก่อน
- ตอนแรก
- ก่อนหน้า
- อยู่ทางทิศตะวันออก
- ข้างหน้า
|
|
อัพย.
|
อามุขมฺ
|
- ต่อหน้า
- เผชิญหน้า
- ตรงข้างหน้า
-
|
|
อัพย.
|
อาปาตตะ
|
- ตั้งแต่แรกเห็น
- อย่างทันทีทันใด
- โดยทันที
- เมื่อสักครู่นี้
-
|
|
อัพย.
|
อาราตฺ
|
- ใกล้
- ไกล
- จากสถานที่ไกล
- โดยตรง
- ทันทีทันใด
|
|
อัพย.
|
อาสฺ
|
- คำอุทานที่บ่งบอกความปิติยินดี ความโกรธ ความเจ็บปวด ภัยอันตราย ความเสียใจ การระลึกถึง
-
|
|
อัพย.
|
อาตฺมคตมฺ
|
- ออกไปจากความนึกคิด (ในละครแสดงถึงคำพูดที่ตามมาจะถูกสมมุติว่าผู้ชมเป็นผู้ได้ยินเท่านั้น)
-
|
|
อัพย.
|
อาตฺมสาตฺ
|
- ในการครอบครองของตัวเอง
- เป็นของตนเอง
-
|
|
อัพย.
|
ปฺราตรฺ
|
- เช้าตรู่
- ตอนรุ่งสาง
- พรุ่งนี้เช้า
-
|
|
อัพย.
|
ปฺราตสฺตรามฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺราเหฺณตมามฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺรายสฺ
|
- ส่วนใหญ่
- โดยทั่วไป
- ตามกฎแล้ว
- เป็นไปได้ทั้งหมด
- มีแนวโน้ม
|
|
อัพย.
|
ปฺรายศสฺ
|
- ส่วนใหญ่
- ส่วนมาก
- โดยทั่วไป
- ตามกฎแล้ว
- เป็นไปได้ทั้งหมด
|
|
อัพย.
|
อาศุ
|
- อย่างรวดเร็ว
- อย่างทันทีทันใด
- ทันที
-
|
|
อัพย.
|
อพุทฺธิปูรฺวมฺ
|
- โดยไม่รู้ตัว
- โดยไม่รู้สึกตัว
-
|
|
อัพย.
|
อตรฺ
|
|
|
อัพย.
|
อจฺฉมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺรคาฒมฺ
|
- มากมาย
- อย่างเหลือล้น
- อย่างแน่นหนา
- อย่างมั่นคง
-
|
|
อัพย.
|
ปฺรเค
|
|
|
อัพย.
|
อโห
|
- นิบาตและบุพบทบอกความครหา ความสงสาร ความเสียใจ การร้องเรียก อ่อนใจ ตกใจ สงสัย สดุดี เยินยอ
-
|
|
อัพย.
|
อหาย
|
- ทันที ทันใด
- ประเดี๋ยวนี้
- บัดดล
-
|
|
อัพย.
|
อเหตุก
|
- นิบาตบอกความปฏิเสธ
- ความพลัดพราก
-
|
|
อัพย.
|
อไหตุก
|
- นิบาตบอกความปฏิเสธ
- ความพลัดพราก
-
|
|
อัพย.
|
อหห
|
- คำอุทาน (ที่บ่งบอกถึงความประหลาดใจ ความเหนื่อยล้า ความเจ็บปวด ความเศร้าโศก ความยินดี การร้องเรียก)
-
|
|
อัพย.
|
อหรฺทิวมฺ
|
- ประจำวัน
- แต่ละวัน
- วันแล้ววันเล่า
-
|
|
อัพย.
|
อภิ
|
- บุพบทและนิบาตบอกความยิ่งด้วยอำนาจ
- ปรารถนา
- ความใกล้ชิด
- ความแยกห่างจากกัน
- ความปราถนา
|
|
อัพย.
|
อภิทกฺษิณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อภิมุขมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อภิปูรฺวมฺ
|
- อย่างต่อเนื่อง
- เป็นไปตามลำดับ
- โดยลำดับ
-
|
|
อัพย.
|
อภิสายมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อภิตรามฺ
|
|
|
อัพย.
|
อภิตสฺ
|
- ต่อหน้า
- ไม่เคย
- อย่างสมบูรณ์
-
|
|
อัพย.
|
อคฺนิสาตฺ
|
|
|
อัพย.
|
อทฺธา
|
- อย่างแน่นอน
- อย่างแท้จริง
- อย่างชัดแจ้ง
-
|
|
อัพย.
|
อศฺรานฺตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อจิราตฺ
|
|
|
อัพย.
|
อจิราย
|
|
|
อัพย.
|
อจิเรณ
|
|
|
อัพย.
|
อจิรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อจิรสฺย
|
|
|
อัพย.
|
อมิถฺยา
|
|
|
อัพย.
|
อนิมิตฺตตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนิศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อปิ
|
- บุพบทตรงกับคำว่า ถึง
- แม้
- ยัง
- และนิบาตบอกความถาม
- สงสัย
|
|
อัพย.
|
อสฺตินาสฺติ
|
- น่าสงสัย
- จริงส่วนหนึ่งและไม่จริงส่วนหนึ่ง
-
|
|
อัพย.
|
ปฺรติ
|
- (ใช้นำหน้ากริยาหรือคำนาม) ไปทาง
- ในทิศทางของ
- กลับ
- ในทางกลับกัน
- ต่อต้าน
|
|
อัพย.
|
อติปฺรเค
|
|
|
อัพย.
|
อตินิทฺรมฺ
|
- เวลานอนที่ไม่เหมาะสม
- เกินกว่าเวลานอน
- เวลานอนที่ผ่านไปแล้ว
-
|
|
อัพย.
|
ปฺรติกณฺฐมฺ
|
- ทีละอย่าง
- จำนวนมาก
- รายบุคคล
-
|
|
อัพย.
|
อติกลฺยมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อติมาตฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อติสนฺธมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อติตมามฺ
|
|
|
อัพย.
|
อติตรามฺ
|
- สูงกว่า
- เหลือเกิน
- อย่างมากมาย
-
|
|
อัพย.
|
อติเวลมฺ
|
- อย่างมากเกินกว่าจะยอมรับได้
-
|
|
อัพย.
|
อติศย
|
- อย่างเหลือเกิน
- อย่างมากมาย
-
|
|
อัพย.
|
อติศเยน
|
- อย่างเหลือเกิน
- อย่างมากมาย
-
|
|
อัพย.
|
อวิรลมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อวิรตมฺ
|
- อย่างไม่ขาดสาย
- อย่างต่อเนื่อง
- ชั่วฟ้าดินสลาย
- เรื่อยไป
-
|
|
อัพย.
|
อธิ
|
|
|
อัพย.
|
อยิ
|
|
|
อัพย.
|
อชเสฺรณ
|
|
|
อัพย.
|
อชสฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺรกรฺเษณ
|
- อย่างโดดเด่น
- อย่างเข้มข้น
- ในระดับสูง
-
|
|
อัพย.
|
อกาณฺเฑ
|
|
|
อัพย.
|
อกามต
|
|
|
อัพย.
|
อการณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อกสฺมาตฺ
|
- พลัน
- ทันที
- ทันใดนั้น
- โดยไม่มีมูล
-
|
|
อัพย.
|
อกุตสฺ
|
- ไม่จาก ที่ไหน ๆ
- ไม่จากส่วนเสี้ยวหรือเหตุใด ๆ
-
|
|
อัพย.
|
อลมฺ
|
- อย่างเพียงพอ
- อย่างมีอำนาจเพียงพอ
-
|
|
อัพย.
|
อมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อมฤษา
|
|
|
อัพย.
|
อมา
|
|
|
อัพย.
|
อมนากฺ
|
|
|
อัพย.
|
อมุตฺร
|
- ในชาติหน้า
- ที่นี่
- ที่นั่น
- ในโลกอื่น
- ในปรโลก
|
|
อัพย.
|
อมุตสฺ
|
- แต่นี้
- โดยทันทีทันใด
- หลังจากนี้
- ต่อแต่นี้ไป
- จากนี้ไป
|
|
อัพย.
|
อมุถา
|
|
|
อัพย.
|
อโน
|
|
|
อัพย.
|
อนารตมฺ
|
- เป็นประจำ
- อย่างชั่วนิรันดร์
-
|
|
อัพย.
|
อเนกวารมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อเนศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนนฺตรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนเปกฺษมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺเต
|
- ในที่สุด
- ท้ายที่สุด
- ในระยะเวลาอันใกล้
-
|
|
อัพย.
|
อนฺตรฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺตรา
|
- ท่ามกลาง
- ในระหว่าง
- ในขณะเวลาเดียวกัน
-
|
|
อัพย.
|
อนฺตเร
|
|
|
อัพย.
|
อนฺตเรณ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺตรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺตรตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุ
|
|
|
อัพย.
|
อนุกฺษณมฺ
|
- ชั่วเวลาประเดี๋ยวหนึ่ง
- ชั่วขณะ
-
|
|
อัพย.
|
อนุปฺรปาตมฺ
|
- ไปอย่างต่อเนื่อง
- ไปตามลำดับ
-
|
|
อัพย.
|
อนุรูปมฺ
|
- อย่างสอดคล้องกัน
- อย่างเหมาะสม
-
|
|
อัพย.
|
อนุคุณมฺ
|
- โดยกำเนิด
- ตามธรรมชาติ
- อย่างพึงพอใจ
-
|
|
อัพย.
|
อนุทินมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุทิศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุติลมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุกาลมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุปาตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุปทมฺ
|
- ค่อยเป็นค่อยไป
- ทีละขั้น
- โดยลำดับ
- ตามขั้นตอน
- ทีละก้าว
|
|
อัพย.
|
อนุปูรฺวศสฺ
|
- ตามลำดับปกติ
- ตั้งแต่ต้นเป็นลำดับลงมา
-
|
|
อัพย.
|
อนุปถมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุราตฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุสฺกนฺทมฺ
|
- ตามลำดับ
- ได้เข้าไปตามลำดับ
-
|
|
อัพย.
|
อนุสวนมฺ
|
- ทุก ๆ เย็น
- ภายหลังยัญพิธี
- ทุกยัญพิธี
-
|
|
อัพย.
|
อนุวารมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนุเวลมฺ
|
- อย่างสม่ำเสมอ
- บางครั้ง
- บางโอกาส
- บางครั้งบางคราว
-
|
|
อัพย.
|
อนฺวกฺษมฺ
|
- ภายหลัง
- หลังจากนั้น
- โดยทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
อนเวกฺษมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺวหมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อนฺวกฺ
|
- หลังจากนั้น
- ภายหลัง
- อย่างเหมาะสม
-
|
|
อัพย.
|
อนวรตมฺ
|
- อย่างเรื่อย ๆ
- อย่างไม่หยุดหย่อน
-
|
|
อัพย.
|
อนฺยตฺร
|
- ที่อื่น
- ในที่อื่น
- ในโอกาสอื่น
-
|
|
อัพย.
|
อนฺยทา
|
|
|
อัพย.
|
อนฺยตรทฺยุสฺ
|
- หนึ่งในสองด้าน
- ด้านใดด้านหนึ่ง
-
|
|
อัพย.
|
อนฺยตเรทฺยุส
|
|
|
อัพย.
|
อนฺยตสฺ
|
- ในอีกด้านหนึ่ง
- อีกอย่างหนึ่ง
- มิฉะนั้น
-
|
|
อัพย.
|
อนฺยถา
|
- อย่างแตกต่าง
- อีกอย่างหนึ่ง
- อย่างอื่น
- ในทางตรงกันข้าม
-
|
|
อัพย.
|
อนฺยถาการมฺ
|
- ทำอีกอย่างหนึ่ง
- อย่างแตกต่างกัน
-
|
|
อัพย.
|
อษฺฏกฤตฺวสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อป
|
- นิบาตหรือบุพบทบอกความเป็นรอง
- ความไม่มี
- การพลัดพราก
- ความตรงกันข้าม
- ความแตกต่าง
|
|
อัพย.
|
อปารฺณ
|
|
|
อัพย.
|
อปทกฺษิณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อปโรกฺษมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อปรากฺ
|
|
|
อัพย.
|
อปเรทฺยุสฺ
|
- ในวันรุ่งขึ้น
- ในวัดพรุ่งนี้
- ในวันถัดไป
-
|
|
อัพย.
|
อปศงฺกมฺ
|
- อย่างกล้าหาญ
- อย่างไม่หวาดหวั่น
-
|
|
อัพย.
|
อเร
|
- การอุทานเปล่งเสียงเรียกผู้น้อยหรือผู้ที่ต่ำกว่า
-
|
|
อัพย.
|
อสํศฺราวมฺ
|
- อย่างไม่ได้ยิน
- อย่างฟังไม่ได้
-
|
|
อัพย.
|
อสํศยมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อสากฺษาตฺ
|
- อย่างรู้สึกไม่ได้
- โดยไม่ปรากฏแก่สายตา
- มองไม่เห็น
- โดยทางอ้อม
-
|
|
อัพย.
|
อสำปฺรตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อสกฤตฺ
|
|
|
อัพย.
|
อสฺวรมฺ
|
- ด้วยเสียงต่ำ
- อย่างคลุมเครือ
- อย่างไม่ชัดเจน
- อย่างอ้อมแอ้ม
-
|
|
อัพย.
|
อตะปรมฺ
|
- ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป
- ต่อไป
-
|
|
อัพย.
|
อตทรฺหมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อตีว
|
- อย่างมากมาย
- ทั้งหมด
- ค่อนข้างจะ
- อย่างแท้จริง
-
|
|
อัพย.
|
ปฺรตฺยหมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปฺรตฺยกฺ
|
- ตรงกันข้าม
- ย้อนกลับ
- ทางตะวันตก
-
|
|
อัพย.
|
อตฺยรฺถมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อว
|
|
|
อัพย.
|
อวากฺ
|
|
|
อัพย.
|
อรฺวากฺ
|
- ยังที่นี้
- มาที่นี้
- ก่อนหน้า
- ภายหลัง
-
|
|
อัพย.
|
อวยวศสฺ
|
- ทีละส่วน
- เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย
- ทีละน้อย
- อย่างรายตัว
-
|
|
อัพย.
|
อวศยมฺ
|
- อย่างจำเป็น
- อย่างแน่นอน
- อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
-
|
|
อัพย.
|
อถ
|
- เดี๋ยวนี้
- ดังนั้น
- ถ้า
- ยิ่งไปกว่านั้น
-
|
|
อัพย.
|
อถ กิมฺ
|
|
|
อัพย.
|
อถ กิมุ
|
|
|
อัพย.
|
อโถ
|
- เดี๋ยวนี้
- ดังนั้น
- ถ้า
- ยิ่งไปกว่านั้น
-
|
|
อัพย.
|
อถาปิ
|
|
|
อัพย.
|
อรฺถาตฺ
|
- โดยทั่วไป
- อย่างแน่นอน
- ในความเป็นจริงกล่าวคือ
-
|
|
อัพย.
|
อถวา
|
|
|
อัพย.
|
อโธธสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อธเรณ
|
|
|
อัพย.
|
อธเรทฺยุสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อธสฺ
|
|
|
อัพย.
|
อธสฺตาตฺ
|
|
|
อัพย.
|
อธุนา
|
|
|
อัพย.
|
อเย
|
- คำอุทานแสดงความโกรธ
- เศร้าโศก
- แปลกใจ
- กลัว
-
|
|
อัพย.
|
อยุคปทฺ
|
- ไม่ทั้งหมด
- อย่างทีละน้อย
- ไม่ใช่ในคราวเดียว
-
|
|
อัพย.
|
อยถา
|
|
|
อัพย.
|
อยถาตถมฺ
|
- อย่างไม่เหมาะสม
- อย่างใช้การไม่ได้
-
|
|
อัพย.
|
อยยาวตฺ
|
|
|
อัพย.
|
พาฒมฺ
|
- เสียงดัง
- อย่างเข้มแข็ง
- อย่างมากมาย
-
|
|
อัพย.
|
พหุธา
|
- ในหลาย ๆ ด้าน
- ต่าง ๆ
- หลากหลาย
- ในรูปแบบต่าง ๆ
- บ่อย ๆ
|
|
อัพย.
|
พหุศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
พหิสฺ
|
|
|
อัพย.
|
จ
|
|
|
อัพย.
|
เจตฺ
|
- ถ้า
- หากว่า
- อย่างไรก็ตาม
- อย่างไรก็ตาม
-
|
|
อัพย.
|
เตฺรธา
|
- เพิ่มขึ้น 3 เท่า
- 3 ประการ
- 3 หน
- ใน 3 วิธีหรือใน 3 ส่วน
-
|
|
อัพย.
|
จรมมฺ
|
- อย่างน้อยที่สุด
- อย่างต่ำที่สุด
-
|
|
อัพย.
|
จตุรฺทิศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
จตุรฺธา
|
- ใน 4 วิธี
- ใน 4 ทาง
- 4 ประการ
-
|
|
อัพย.
|
ทณฺฑาทณฺฑิ
|
- (ต่อสู้) ด้วยไม้ตะบองและไม้เท้า
-
|
|
อัพย.
|
โทษา
|
|
|
อัพย.
|
ไทวตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทีรฺฆมฺ
|
- อย่างลึกมาก
- ยาวนาน
- นาน
- อย่างยาวนาน
-
|
|
อัพย.
|
ทกฺษิณา
|
- ทางด้านขวาหรือทางใต้ของ...
- ทางทิศใต้ของ...
- ในทางทิศใต้
-
|
|
อัพย.
|
ทกฺษิเณน
|
- ทางด้านขวาของ
- ทางทิศใต้ของ
-
|
|
อัพย.
|
ทกฺษิณปศฺจาตฺ
|
- ไปทางหรือเกี่ยวกับทิศตะวันตกเฉียงใต้
-
|
|
อัพย.
|
ทนฺตาทนฺติ
|
- ที่ใช้ฟันกัดซึ่งกันและกัน
-
|
|
อัพย.
|
ฉทฺมรูเปณ
|
- ภายใต้การปลอมตัว
- ในรูปของการปลอมตัว
- ในรูปของการปลอมแปลง
-
|
|
อัพย.
|
ทร
|
|
|
อัพย.
|
ทุะษมมฺ
|
- ไม่สม่ำเสมอ
- อย่างไม่เหมาะสม
- อย่างโหดร้าย
-
|
|
อัพย.
|
ทูเร
|
|
|
อัพย.
|
ทุรฺ
|
- (คำที่ใช้แทนคำว่า dus! (ทุสฺ) หน้าคำที่ขึ้นต้นด้วยสระหรือพยัญชนะโฆษะ)
- ไม่ดี
- เลว
-
|
|
อัพย.
|
ทูราตฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทูเรณ
|
- ไกล
- จากระยะไกล
- จากสถานที่ห่างไกล
-
|
|
อัพย.
|
ทูรมฺ
|
- ไกล
- ห่างไกลจากหรือไกลจาก
- อย่างลึกมาก
-
|
|
อัพย.
|
ทุสฺ
|
- คำนำหน้าหรือคำอุปสรรค หมายถึงชั่วร้าย
- เลว
- ยาก
- ด้อยกว่า
- ร้าย
|
|
อัพย.
|
ทศธา
|
- ใน 10 ส่วนหรือใน 10 ทาง
- ใน 10 วิธี
-
|
|
อัพย.
|
คณกฤตฺวสฺ
|
- ครั้งแล้วครั้งเล่า
- ตลอดเวลา
- อย่างซ้ำ ๆ
-
|
|
อัพย.
|
คณศสฺ
|
- ในกลุ่มทั้งหลาย
- ในฝูงทั้งหลาย
- ในหมู่ทั้งหลาย
- ตามประเภท
- ตามกลุ่ม
|
|
อัพย.
|
คาฒมฺ
|
- อย่างใกล้ชิด
- อย่างแน่นหนา
- อย่างมั่นคง
-
|
|
อัพย.
|
คุปฺตมฺ
|
- อย่างลับ ๆ
- โดยส่วนตัว
- โดยเฉพาะ
- อย่างสันโดษ
-
|
|
อัพย.
|
ห
|
- อย่างไม่ต้องสงสัย
- โดยจริงแล้ว
- อย่างแท้จริง
-
|
|
อัพย.
|
หา
|
|
|
อัพย.
|
หญฺชา
|
- คำนิบาตร้องเรียกที่ใช้เรียกสาวใช้หรือบริวารที่เป็นผู้หญิง
-
|
|
อัพย.
|
หญฺเช
|
- คำนิบาตร้องเรียกที่ใช้เรียกสาวใช้หรือบริวารที่เป็นผู้หญิง
-
|
|
อัพย.
|
เห
|
- คำร้องเรียก
- คำอุทานที่แสดงถึงความอิจฉา
- ความมุ่งร้ายหรือความไม่ชอบ
-
|
|
อัพย.
|
เหลยา
|
|
|
อัพย.
|
ฌฏิติ
|
- อย่างรวดเร็ว
- ชั่วพริบตา
- ทันทีทันควัน
-
|
|
อัพย.
|
หลา
|
- คำที่ใช้ร้องเรียกเพื่อนหญิง (เฉพาะในภาษาของการละคร)
-
|
|
อัพย.
|
หนฺต
|
- คำอุทานแสดงความเศร้าหรือเสียใจ ความดีใจ ความเห็นอกเห็นใจ
-
|
|
อัพย.
|
หฐาตฺ
|
- โดยการบังคับ
- ด้วยการใช้กำลัง
- อย่างรุนแรง
- อย่างขัดใจตนเอง
- อย่างทันทีทันใด
|
|
อัพย.
|
หเฐน
|
- โดยการบังคับ
- ด้วยการใช้กำลัง
- อย่างรุนแรง
- อย่างขัดใจตนเอง
- อย่างทันทีทันใด
|
|
อัพย.
|
หสฺตาหสฺติ
|
- ที่ประชิดตัว
- ที่ประชิด
- ตัวต่อตัว
-
|
|
อัพย.
|
หุมฺ
|
- คำอุทานที่แสดงถึงสภาวะเหล่านี้ ได้แก่ การระลึกถึง การตำหนิ การยอมรับ ความสงสัย ความโกรธ ความรังเกียจ
-
|
|
อัพย.
|
กฺษิปฺรมฺ
|
- อย่างรวดเร็ว
- โดยทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
จิตฺรมฺ
|
- โอ ! ช่างพิสดารยิ่งนัก
- ช่างน่าพิศวงนัก !
-
|
|
อัพย.
|
ตฺริสฺ
|
|
|
อัพย.
|
จิตฺ
|
- "ส่วนคำที่เพิ่มเข้ามาในคำ ""ikm! (กิมฺ)""และคำอื่น ๆ ที่แตกมาจากคำว่า ikm! (กิมฺ)” เช่น kd! (กทฺ) kwm! (กถมฺ) kda (กทา)
|
|
อัพย.
|
ตฺริวารมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตฺริธา
|
- ใน 3 วิธี
- ใน 3 ส่วน
- ใน 3 แห่ง
- 3 เท่า
-
|
|
อัพย.
|
ทิวา
|
- ตอนกลางวัน
- ทั้งวัน
- ในตอนกลางวัน
-
|
|
อัพย.
|
ทิวานิศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทิวาราตฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
หิ
|
- เพราะ
- เพราะว่า
- อย่างแน่นอน
- อย่างเดียวเท่านั้น
- เท่านั้น
|
|
อัพย.
|
กึนิมิตฺตมฺ
|
- ทำไม
- จากสาเหตุอะไร
- ด้วยเหตุผลอะไร
-
|
|
อัพย.
|
กึสฺวิตฺ
|
- ไม่ว่าจะ...หรือไม่
- อย่างไร
- ทำไม
-
|
|
อัพย.
|
กึนุ
|
- ไม่ว่าจะ...หรือไม่
- ถ้า...หรือไม่
- อีกเท่าไร
- น้อยกว่าเท่าไร
- มากน้อยเท่าไร
|
|
อัพย.
|
กึปุนรฺ
|
- แต่
- หากว่า
- อย่างไรก็ตาม
- กระนั้นก็ดี
- อีกเท่าไหร่
|
|
อัพย.
|
กึตรฺหิ
|
- อย่างไรก็ตาม
- แต่
- ดังนั้น
- หลังจากนั้น
-
|
|
อัพย.
|
กึตุ
|
- แต่ว่า
- แม้กระนั้น
- ถึงแม้ว่า
- ยัง
- ยังคง
|
|
อัพย.
|
กึวา
|
- ไม่ว่าจะ...หรือไม่
- หรือไม่
-
|
|
อัพย.
|
กิญฺจ
|
|
|
อัพย.
|
กิญฺจนฺมาตฺร
|
|
|
อัพย.
|
กิญฺจิตฺ
|
- บางส่วน
- ค่อนข้างจะ
- บ้าง
- เล็กน้อย
-
|
|
อัพย.
|
กิมิติ
|
|
|
อัพย.
|
กิมิว
|
|
|
อัพย.
|
กิล
|
|
|
อัพย.
|
กิมฺ
|
- เท่าไหร่
- อย่างไร
- ทำไม
- จากที่ไหน
- เพื่ออะไร
|
|
อัพย.
|
กิมปิ
|
- ค่อนข้าง
- ค่อนข้างจะ
- บ้าง
- เล็กน้อย
-
|
|
อัพย.
|
กิมุต
|
- ทำไม
- น้อยกว่าเท่าไร
- มากน้อยเท่าไร
-
|
|
อัพย.
|
กิมรฺถมฺ
|
- ทำไม
- ด้วยเหตุอะไร
- เพื่ออะไร
-
|
|
อัพย.
|
กิยจฺจิรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
กิยทฺทูรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
กิยตฺกาลมฺ
|
- นานแค่ไหน
- เมื่อไม่นานมานี้
- นานเท่าไร
-
|
|
อัพย.
|
มิถสฺ
|
- อย่างลับ ๆ
- อย่างเป็นส่วนตัว
- ซึ่งกันและกัน
-
|
|
อัพย.
|
มิถฺยา
|
- อย่างหลอกลวง
- อย่างไม่ถูกต้อง
- อย่างผิดพลาด
-
|
|
อัพย.
|
นิ
|
- (ส่วนใหญ่ใช้เป็นคำนำหน้ากริยาหรือคำนาม) เข้า
- ลง
- ต่ำ
- ใต้
- ล่าง
|
|
อัพย.
|
นิภฤตมฺ
|
- สองต่อสอง
- ส่วนตัว
- อย่างลับ ๆ
- เงียบ
-
|
|
อัพย.
|
นิรฺภรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิะสํศยมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิศฺจิตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิรฺวิเศษมฺ
|
- เอาใจใส่
- อย่างเท่าเทียมกัน
-
|
|
อัพย.
|
นิรฺวิเปกฺษ
|
- เอาใจใส่
- อย่างเท่าเทียมกัน
-
|
|
อัพย.
|
นิกษา
|
|
|
อัพย.
|
นิรฺมกฺษิกมฺ
|
- ไม่มีแมลงวัน
- ส่วนตัว
- โดดเดี่ยว
-
|
|
อัพย.
|
นิปุณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิรฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิรนฺตรมฺ
|
- เรื่อย
- อย่างต่อเนื่อง
- อย่างแน่นหนา
- ทันที
-
|
|
อัพย.
|
นิรวเศเษณ
|
|
|
อัพย.
|
นิสฺ
|
- ออก
- ไม่มี
- ปราศจาก
- ไร้ (ไม่นิยมใช้เดี่ยว ๆ ส่วนมากจะใช้ประกอบข้างหน้ากริยา มีการเปลี่ยนแปลงได้หลายรูปขึ้นอยู่กับพยัญชนะที่นำมาประกอบ เช่น in> (นิะ) inr! (นิรฺ) inz! (นิศฺ) in;! (นิษฺ) และ nI (นี) เป็นต้น)
-
|
|
อัพย.
|
นิตานฺตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิตรามฺ
|
- อย่างสมบูรณ์
- อย่างมาก
- อย่างยิ่ง
- เรื่อย
- อย่างต่อเนื่อง
|
|
อัพย.
|
นิตฺยทา
|
|
|
อัพย.
|
นิตฺยศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิวจเน
|
|
|
อัพย.
|
นิรฺวฺยาชมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิยตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นิศานิศมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทฺวิทณฺฑิ
|
- ด้วยไม้ 2 อัน
- ไม้ที่ถืออยู่ในมือถูกใช้แทนดาบในการฟันดาบ
-
|
|
อัพย.
|
ทฺวิสฺ
|
- 2 ครั้ง
- 2 หน
- 2 เท่าตัว
- 2 วาระ
-
|
|
อัพย.
|
ทฺวิธา
|
- 2 เท่า
- 2 หน
- 2 ต่อ
- ทวีคูณ
- ใน 2 ส่วน
|
|
อัพย.
|
ทฺวิศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
สฺวิตฺ
|
|
|
อัพย.
|
ติลศสฺ
|
- ในสภาพเศษเล็ก ๆ ที่มีขนาดเล็กเท่าเมล็ดงา
-
|
|
อัพย.
|
ติรสฺ
|
- อย่างโค้งงอ
- อย่างบิดเบี้ยว
- อย่างอ้อม ๆ
- อย่างไม่เห็นตัว
- อย่างไม่ปรากฏ
|
|
อัพย.
|
ติรฺยกฺ
|
- อย่างอ้อม ๆ
- อย่างบิดเบี้ยว
- อย่างโค้งงอ
- อย่างลาดเอียง
-
|
|
อัพย.
|
วินา
|
|
|
อัพย.
|
วิรลมฺ
|
- อย่างหายาก
- ไม่ค่อยมี
- นาน ๆ ครั้ง
-
|
|
อัพย.
|
ธิกฺ
|
- คำอุทานบอกความครหาหรือตำหนิหรือความไม่พึงพอใจ
-
|
|
อัพย.
|
โชษมฺ
|
- อย่างง่ายดาย
- อย่างเงียบ ๆ
- ตามความปรารถนาหรือความชอบ
-
|
|
อัพย.
|
ชาตุ
|
- ตลอดไป
- ตลอดเวลา
- บางที
- บางครั้ง
- ครั้งหนึ่ง
|
|
อัพย.
|
กฤจฺฉฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
กฤเต
|
- เพื่อเป็นเกียรติกับ
- เนื่องจาก
- เพื่อ
- เพื่อประโยชน์ของ
- สำหรับ
|
|
อัพย.
|
กฤตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
กรฺณากรฺณิ
|
- จากหูถึงหู
- การกระซิบเข้าไปในหูซึ่งกันและกัน
-
|
|
อัพย.
|
กณศสฺ
|
- ทีละน้อย
- อย่างช้า ๆ
- ในส่วนเล็ก ๆ
-
|
|
อัพย.
|
กณฺฐตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
โกฏิศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
กากตาลียมฺ
|
- โดยไม่ตั้งใจ
- อย่างปุบปับ
- อย่างไม่คาดฝัน
-
|
|
อัพย.
|
กามมฺ
|
- ตามความปรารถนาหรือความชอบใจ
- ตามใจ
- ด้วยความยินดี
- อย่างดี
- โดยแท้จริง
|
|
อัพย.
|
กามตสฺ
|
- ด้วยความยินยอมของตัวเอง
- อย่างเต็มใจ
-
|
|
อัพย.
|
การฺยตสฺ
|
- ดังนั้น
- เพราะฉะนั้น
- อย่างจำเป็น
- อย่างเลี่ยงไม่ได้
- ตามจริง
|
|
อัพย.
|
กจากจิ
|
- การดึงผมซึ่งกันและกันในการต่อสู้
-
|
|
อัพย.
|
กทฺ
|
- คำนี้หากใช้เริ่มต้นคำสมาสจะแสดงถึงความไร้ประโยชน์ความไม่ดีหรือความบกพร่องของสิ่งใด ๆ ก็ตาม
- สิ่งใดก็ตามที่ไม่ถูกต้องหรือไม่ดี
-
|
|
อัพย.
|
กทา
|
|
|
อัพย.
|
กทาจน
|
- ในบางครั้ง
- วันหนึ่ง
- ครั้งหนึ่ง
-
|
|
อัพย.
|
กทาจิตฺ
|
|
|
อัพย.
|
กทาปิ
|
- บางครั้ง
- ในบางเวลา
- บางคราว
- บางโอกาส
-
|
|
อัพย.
|
เกวลมฺ
|
- เท่านั้น
- เพียงเท่านั้น
- โดยลำพัง
- ทั้งหมด
-
|
|
อัพย.
|
เกวลตสฺ
|
- เท่านั้น
- เพียงแค่นั้น
- เพียงลำพัง
- อย่างบริสุทธิ์
-
|
|
อัพย.
|
เกศาเกศิ
|
- (การต่อสู้) ด้วยการดึงผมของกันและกัน
-
|
|
อัพย.
|
กจฺจิตฺ
|
- นิบาตเกี่ยวกับการซักถามหรือเกี่ยวกับความปิติยินดี
-
|
|
อัพย.
|
กรฺหิจิตฺ
|
- เวลาไหนก็ได้
- ทุกเมื่อ
- ได้ทุกเวลา
-
|
|
อัพย.
|
กติธา
|
- บ่อยแค่ไหน
- ในกี่สถานที่
- ในกี่ส่วน
-
|
|
อัพย.
|
กติศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
กสฺมาตฺ
|
- เพราะเหตุไร
- จากที่ไหน
- ทำไม
- ด้วยเหตุผลอะไร
-
|
|
อัพย.
|
กุ
|
|
|
อัพย.
|
กุตฺร
|
|
|
อัพย.
|
กุตฺรจิตฺ
|
|
|
อัพย.
|
กุลตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
กูฏศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
กุตสฺ
|
- จากที่ไหน
- ที่ไหน
- ที่อื่น
- ทำไม
- จากเหตุหรือแรงจูงใจอะไร
|
|
อัพย.
|
กฺว
|
|
|
อัพย.
|
กฺวาปิ
|
|
|
อัพย.
|
กฺวจิตฺ
|
- ในบางแห่ง
- ในบางที่
- ในบางกรณี
-
|
|
อัพย.
|
กถํจน
|
- ในทุก ๆ ทาง
- ในทางใดทางหนึ่ง
- ด้วยวิธีใดก็ตาม
- ด้วยความยากลำบาก
- อย่างขาดแคลน
|
|
อัพย.
|
กถํจิตฺ
|
- ด้วยประการใด
- แต่ประการใด
- แต่อย่างใด
- ด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง
- ด้วยวิธีใดก็ตาม
|
|
อัพย.
|
กถํการมฺ
|
|
|
อัพย.
|
กถมฺ
|
- อย่างไร
- ในทางใด
- ในลักษณะไหน
-
|
|
อัพย.
|
ลวมฺ
|
|
|
อัพย.
|
มฤษา
|
- อย่างผิดพลาด
- อย่างไม่ถูกต้อง
- อย่างสูญเปล่า
- อย่างไร้ความหมาย
-
|
|
อัพย.
|
มา
|
- คำนิบาตที่บ่งความหมายห้ามหรือการปฏิเสธ เช่น ไม่
- อย่า
-
|
|
คุณ.
อัพย.
|
เมธฺย
|
- ที่เหมาะแก่การใช้ประกอบยัญพิธี
- บริสุทธิ์
- ศักดิ์สิทธิ์
-
|
|
อัพย.
|
มติปูรฺวกมฺ
|
|
|
อัพย.
|
มนากฺ
|
|
|
อัพย.
|
มนฺทมฺ
|
- อย่างเชื่องช้า
- อย่างเฉื่อยชา
- ค่อย ๆ
-
|
|
อัพย.
|
มุหุรฺมุหุมฺ
|
- ครั้งแล้วครั้งเล่า
- ซ้ำแล้วซ้ำเล่า
-
|
|
อัพย.
|
มุหุสฺ
|
- อย่างซ้ำ ๆ
- โดยฉับพลัน
- ชั่วขณะ
- ในทางตรงกันข้าม
-
|
|
อัพย.
|
มุธา
|
- อย่างไร้ความหมาย
- อย่างสูญเปล่า
-
|
|
อัพย.
|
มธุรมฺ
|
- อย่างน่ายินดี
- อย่างน่าดึงดูดใจ
- อย่างพริ้มเพรา
- อย่างไพเราะ
-
|
|
อัพย.
|
น
|
|
|
อัพย.
|
นกฺตมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นา
|
|
|
อัพย.
|
โน
|
|
|
อัพย.
|
โนธา
|
|
|
อัพย.
|
นาสฺติ
|
|
|
อัพย.
|
นาม
|
- ที่ถูกตั้งชื่อ
- เรียกว่า
- โดยชื่อ
- แน่นอน
- แท้จริง
|
|
อัพย.
|
นามคฺราหมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นานา
|
|
|
อัพย.
|
นานาการมฺ
|
|
|
อัพย.
|
นีไจสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นีจไกสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นหิ
|
- ไม่แน่นอน
- ไม่มีทาง
- ไม่ใช่เลย
-
|
|
อัพย.
|
นมสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นนุ
|
- อย่างแน่นอน
- จริง ๆ
- จริงหรือ (คำถาม)
- ทำไม
-
|
|
อัพย.
|
ศฺวสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นุ
|
- ตอนนี้
- เดี๋ยวนี้
- แท้จริง
- แน่นอน
-
|
|
อัพย.
|
นูนมฺ
|
- ตอนนี้
- ขณะนี้
- ทันที
- เดี๋ยวนี้
- ด้วยเหตุนั้น
|
|
อัพย.
|
นวกฤตฺวสฺ
|
|
|
อัพย.
|
นวธา
|
|
|
อัพย.
|
นฺยกฺ
|
- คำวิเศษณ์นำหน้า k« (กฤ) หรือ -U (ภู) บ่งบอกถึง การสบประมาท การดูถูกหรือการลบหลู่
-
|
|
อัพย.
|
นฺยูนมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ขณฺฑศสฺ
|
- ทีละเล็กทีละน้อย
- ทีละนิด ๆ
-
|
|
อัพย.
|
สฺรากฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทฺรากฺ
|
- อย่างรวดเร็ว
- ในระยะสั้น
- โดยย่อ
- ในไม่ช้า
- เร็ว ๆ นี้
|
|
อัพย.
|
เทฺวธา
|
- ใน 2 ส่วน
- 2 ครั้ง
- 2 หน
- 2 วาระ
- ที่เป็น 2 เท่า
|
|
อัพย.
|
ขลุ
|
- อย่างแท้จริง
- อย่างแน่นอน
- อย่างไม่ต้องสงสัย
-
|
|
อัพย.
|
ทฺวนฺทฺวศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ทฺรุตมฺ
|
- อย่างรวดเร็ว
- โดยทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
ปฤษฺฐตสฺ
|
- เบื้องหลัง
- จากด้านหลัง
- ถอยหลัง
- แอบแฝง
-
|
|
อัพย.
|
ปฤถกฺ
|
- เฉพาะตัว
- แยกกัน
- แตกต่าง
- โดยลำพัง
- รายบุคคล
|
|
อัพย.
|
ปาทานฺตเร
|
- ใกล้ ๆ
- แค่เอื้อม
- หลังจากเว้นไปหนึ่งก้าว
-
|
|
อัพย.
|
ปารฺศฺวตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรุตฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปศฺจาตฺ
|
- จากด้านหลัง
- หลังจาก
- ต่อมา
- ล่าสุด
- ทิศตะวันตก
|
|
อัพย.
|
ปริ
|
- (คำที่ใช้เติมหน้ากริยาหรือคำนาม มีความหมายว่า) รอบ
- ใกล้ ๆ
-
|
|
อัพย.
|
ปริมุขมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรา
|
- (คำที่ใช้เติมหน้ากริยามีความหมายว่า) ออก
- กลับความ
-
|
|
อัพย.
|
ปราจีนมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปราริ
|
|
|
อัพย.
|
ปราเก
|
|
|
อัพย.
|
ปรตฺร
|
- ในที่อื่น ๆ
- ในโลกอื่น
- หลังจากนี้
-
|
|
อัพย.
|
ปเรทฺยุสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรมารฺถตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรศฺวสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปรสฺ
|
- เกินไป
- นอกจาก
- ต่อนี้ไป
- หลังจากนั้น
-
|
|
อัพย.
|
ปรสฺตาตฺ
|
- เกินกว่า
- ไกลออกไป
- หลังจากนั้น
-
|
|
อัพย.
|
ปรตสฺ
|
- ห่างไกล
- หลังจากนั้น
- ภายหลัง
- ต่อมา
- อีกอย่างหนึ่ง
|
|
อัพย.
|
ปุนรฺ
|
- อีกครั้ง
- อีกที
- ครั้งแล้วครั้งเล่า
- ซ้ำแล้วซ้ำเล่า
-
|
|
อัพย.
|
ปุรา
|
|
|
อัพย.
|
ปุรสฺ
|
- ก่อน
- ข้างหน้า
- ในทิศตะวันออก
-
|
|
อัพย.
|
ปุรสฺตาตฺ
|
- ข้างหน้า
- ก่อน
- ในทิศตะวันออก
-
|
|
อัพย.
|
ปุรตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ปูรฺวตสฺ
|
- ในทิศตะวันออก
- ก่อนหน้า
- ข้างหน้า
- ครั้งแรก
- เริ่มแรก
|
|
อัพย.
|
ปรฺยาปฺตมฺ
|
- ได้อย่างง่ายดาย
- ที่น่าพอใจ
- อย่างเต็มที่
-
|
|
อัพย.
|
ปรฺยกฺ
|
|
|
อัพย.
|
เร
|
|
|
อัพย.
|
รหสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ส
|
- ด้วย
- พร้อมด้วย
- เหมือนกัน
- คล้ายกัน
-
|
|
อัพย.
|
สทฺยสฺ
|
- วันนี้
- วันเดียวกัน
- โดยทันทีทันใด
- อย่างรวดเร็ว
-
|
|
อัพย.
|
สํวตฺ
|
|
|
อัพย.
|
สากฺษาตฺ
|
- อย่างชัดแจ้ง
- อย่างเปิดเผย
- อย่างที่เกิดขึ้นตามจริง
- โดยตรง
-
|
|
อัพย.
|
สาจิ
|
- อย่างไม่ตรง
- อย่างอ้อม ๆ
- อย่างโค้งงอ
-
|
|
อัพย.
|
สามิ
|
- ครึ่งหนึ่ง
- อย่างไม่สมบูรณ์
- ก่อนกำหนด
-
|
|
อัพย.
|
สากมฺ
|
- พร้อมกัน
- พร้อมด้วย
- ในเวลาเดียวกัน
-
|
|
อัพย.
|
สามฺปฺรตมฺ
|
- ตอนนี้
- อย่างทันทีทันใด
- อย่างเหมาะสม
- อย่างถูกต้อง
-
|
|
อัพย.
|
สาธุ
|
|
|
อัพย.
|
สายมฺ
|
|
|
อัพย.
|
สทา
|
|
|
อัพย.
|
สห
|
|
|
อัพย.
|
สหสา
|
|
|
อัพย.
|
สวิมรฺศมฺ
|
- อย่างรอบคอบ
- อย่างระมัดระวัง
-
|
|
อัพย.
|
สกฤตฺ
|
- ครั้งหนึ่ง
- แต่กาลก่อน
- เดิมทีเดียว
-
|
|
อัพย.
|
สกาศาตฺ
|
|
|
อัพย.
|
สฺม
|
- คำที่เพิ่มไปในส่วนของกริยาปัจจุบันกาล ซึ่งทำให้แสดงความหมายเป็นอดีตกาล
-
|
|
อัพย.
|
สมฺ
|
- กับ
- พร้อมด้วย
- ด้วยกัน
- ร่วมกัน
- อย่างมาก
|
|
อัพย.
|
สมา
|
- พร้อมกับ
- พร้อมด้วย
- พร้อมทั้ง
-
|
|
อัพย.
|
สมฺปฺรติ
|
- ขณะนี้
- ตอนนี้
- ปัจจุบันนี้
- ทุกวันนี้
-
|
|
อัพย.
|
สมาเสน
|
- โดยย่อ
- โดยสังเขป
- อย่างรวบรัด
-
|
|
อัพย.
|
สมาสตะ
|
- โดยย่อ
- โดยสังเขป
- อย่างรวบรัด
-
|
|
อัพย.
|
สมมฺ
|
- พร้อมด้วย
- อย่างเดียวกัน
- ในเวลาเดียวกันกับ
- ตอนนี้
- อย่างแน่นอน
|
|
อัพย.
|
สมนฺตตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
สมยา
|
- ตามเวลาที่กำหนด
- ทันเวลา
- ตรงเวลา
- ใกล้
-
|
|
อัพย.
|
สมฺยจฺ
|
- อย่างถูกต้อง
- อย่างแท้จริง
- พร้อมด้วย
-
|
|
อัพย.
|
สนา
|
|
|
อัพย.
|
สปทิ
|
|
|
อัพย.
|
สฺปษฺฏมฺ
|
- อย่างชัดเจน
- อย่างเปิดเผย
- อย่างกล้าหาญ
-
|
|
อัพย.
|
สุ
|
- ดี
- เยี่ยม
- สวยงาม
- มากมาย
- อย่างง่ายดาย
|
|
อัพย.
|
สุษฺฐุ
|
- อย่างดีเยี่ยม
- อย่างดี
- อย่างสวยงาม
- มากมาย
-
|
|
อัพย.
|
สุวิธมฺ
|
- อย่างสะดวกสบาย
- อย่างง่ายดาย
-
|
|
อัพย.
|
สุขมฺ
|
- อย่างมีความสุข
- อย่างง่ายดาย
- อย่างสุขสบาย
- อย่างสบายใจ
- อย่างดี
|
|
อัพย.
|
สุตรามฺ
|
- ดีกว่า
- อย่างล้นหลาม
- ในระดับที่สูงกว่า
-
|
|
อัพย.
|
สฺวาหา
|
- การเปล่งเสียงที่ใช้ถวายเครื่องสังเวยให้แก่เทพยดา
-
|
|
อัพย.
|
ไสฺวรมฺ
|
- ตามความสมัครใจของตนเอง
- อย่างไม่มีข้อจำกัด
- อย่างเป็นอิสระ
- อย่างช้า ๆ
- อย่างอ่อนโยน
|
|
อัพย.
|
สฺวคตมฺ
|
- กับตัวเอง
- นักแสดงพูดกับตนเองหรือพูดกับผู้ชมโดยตรง (ในละคร)
-
|
|
อัพย.
|
สฺวสฺติ
|
- คำที่มีความหมาย “ขอให้ท่านอยู่เย็นเป็นสุข” “สวัสดี” “ลาก่อน”
- คำที่ใช้ในการทักทาย การอวยพร การอนุญาตและการเห็นชอบ
-
|
|
อัพย.
|
สฺวรฺ
|
|
|
อัพย.
|
สรฺวตฺร
|
|
|
อัพย.
|
สรฺวถา
|
- ทั้งสิ้น
- ทั้งหมด
- ด้วยประการทั้งปวง
- แน่นอน
- ในทุกวิถีทาง
|
|
อัพย.
|
สฺวยมฺ
|
- ตนเอง
- ด้วยตัวเอง
- อย่างเป็นธรรมชาติ
-
|
|
อัพย.
|
สฺถาเน
|
|
|
อัพย.
|
สฺยาตฺ
|
- อาจเป็นได้
- บางที
- อาจจะ
- เป็นไปได้
-
|
|
อัพย.
|
ตาวตฺ
|
- ก่อนหน้านี้เมื่อ
- ทันทีที่...ก็...
- พอ...ก็...
- อันดับแรก
- ในขณะเดียวกัน
|
|
อัพย.
|
ตาวตฺกฤตฺวสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตตฺตวตสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตตฺร
|
- ในที่นั่น
- ที่นั้น
- ในโอกาสนั้น
- ภายใต้สภาวะแวดล้อมเหล่านั้น
- ในกรณีนั้น
|
|
อัพย.
|
ตตฺรตตฺร
|
- ที่นี่และที่นั่น
- ทุก ๆ ที่
-
|
|
อัพย.
|
ตทา
|
|
|
อัพย.
|
ตทานีมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตทนนฺตรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตทนุ
|
- หลังจากนั้น
- ทันทีทันใด
- ดังนั้น
- ในเวลานั้น
-
|
|
อัพย.
|
ตทวธิ
|
- จากเวลานั้น
- ตั้งแต่นั้น
- จนกว่าจะถึงตอนนั้น
-
|
|
อัพย.
|
ตรฺหิ
|
- จากนั้น
- ในกรณีนั้น
- ดังนั้น
- นอกจากนี้
-
|
|
อัพย.
|
ตลตสฺ
|
- จากข้างล่าง
- จากส่วนที่ต่ำสุดหรือลึกสุด
-
|
|
อัพย.
|
ตทฺวตฺ
|
- อย่างนั้น
- ในลักษณะนั้น
- อย่างเท่าเทียมกัน
- อย่างเท่า ๆ กัน
-
|
|
อัพย.
|
ตสฺตตสฺ
|
- ที่นี่และที่นั่น
- โน่นบ้างนี่บ้าง
- ทุกที่
- ทุกแห่ง
- จากทุกด้าน
|
|
อัพย.
|
ตตฺกฺษณมฺ
|
- ในเวลานั้น
- ในเวลาเดียวกัน
- ระหว่างเวลานั้น
- อย่างทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
ตตฺกาลมฺ
|
- ในเวลานั้น
- ในเวลาเดียวกัน
- ระหว่างเวลานั้น
- อย่างทันทีทันใด
-
|
|
อัพย.
|
ตตฺสฺ
|
- จากที่นั่น
- ที่นั่น
- ดังนั้น
- ครั้นแล้ว
- นอกเหนือจากนั้น
|
|
อัพย.
|
ตตสฺตฺย
|
- ที่มาจากหรือดำเนินการจากตั้งแต่นั้นต่อมา
-
|
|
อัพย.
|
ตุ
|
- แต่
- ในทางตรงกันข้าม
- ในทางกลับกัน
- ตามที่
- เกี่ยวกับ
|
|
อัพย.
|
ตูษฺณีมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตูรฺณมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตุลฺยศสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ตฺวริตมฺ
|
- อย่างรวดเร็ว
- อย่างว่องไว
- โดยเร็ว
-
|
|
อัพย.
|
ตถา
|
- ในลักษณะนั้น
- ดังนั้น
- เช่นเดียวกับ
- แน่นอนว่า
-
|
|
อัพย.
|
ตถาจ
|
- และในทำนองเดียวกัน
- ตานั้น
- อย่างสอดคล้อง
-
|
|
อัพย.
|
ตถาหิ
|
|
|
อัพย.
|
ตถาปิ
|
- แม้กระนั้น
- ถึงแม้ว่า
- แต่กระนั้น
- ถึงกระนั้น
- ยังคง
|
|
อัพย.
|
ตถาวิธมฺ
|
- เช่นเดียวกัน
- ในทำนองเดียวกัน
- ในลักษณะนี้
-
|
|
อัพย.
|
ตไถว
|
- อย่างถูกต้องแม่นยำ
- ในลักษณะที่เหมือนกัน
-
|
|
อัพย.
|
ว
|
|
|
อัพย.
|
วฤถา
|
- อย่างไม่มีประโยชน์
- อย่างผิดพลาด
-
|
|
อัพย.
|
วา
|
- หรือ
- และ
- ด้วย
- เช่นเดียวกัน
- อาจจะ
|
|
อัพย.
|
วารํวารมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ไว
|
- โดยทั่วไปใช้ในฐานะเป็นคำสบถหรือคำอุทานที่หยาบคาย
-
|
|
อัพย.
|
วรฺคศสฺ
|
- ในกลุ่ม
- อย่างเป็นหมวดหมู่
- โดยแบ่งเป็นกลุ่ม
- ตามประเภท
-
|
|
อัพย.
|
วรฺชมฺ
|
|
|
อัพย.
|
วรมฺ
|
- มากกว่าหรือดีกว่า
- โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
-
|
|
อัพย.
|
วสฺตุตสฺ
|
- โดยแท้จริง
- อย่างที่เกิดขึ้นตามจริง
-
|
|
อัพย.
|
ไถไถ
|
- เสียงเลียนแบบของเครื่องดนตรี
-
|
|
อัพย.
|
ธีรมฺ
|
- อย่างมั่นคง
- อย่างหนักแน่น
- อย่างแน่วแน่
-
|
|
อัพย.
|
ยาวทรฺถมฺ
|
- ในทุกความหมาย
- เท่าที่จะเป็นประโยชน์
- ตามความต้องการ
-
|
|
อัพย.
|
ยาวนฺมาตฺรมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ยาวตฺ
|
- เมื่อครู่นี้
- ทันทีที่
- ตราบใดที่
- ทันใด
- เนิ่น ๆ
|
|
อัพย.
|
ยตฺร
|
|
|
อัพย.
|
ยทฺ
|
- เพราะว่า
- ตั้งแต่
- ทำไม
- เพราะเหตุใด
-
|
|
อัพย.
|
ยทา
|
|
|
อัพย.
|
เยน
|
- เพราะอะไร
- อย่างไร
- ด้วยเรื่องใด
- ด้วยสิ่งใด
- โดยวิธีการใด
|
|
อัพย.
|
ยทิ
|
|
|
อัพย.
|
ยรฺหิ
|
- เมื่อไรก็ตาม
- เมื่อไร
- ในขณะที่
- เพราะว่า
- เนื่องจาก
|
|
อัพย.
|
ยทฺวา
|
- หรือไม่
- ไม่ว่า….หรือไม่
- ทั้งสอง
-
|
|
อัพย.
|
หฺยสฺ
|
|
|
อัพย.
|
ยตฺกฤเต
|
- ทำไม
- เพราะเหตุใด
- ด้วยเหตุใด
-
|
|
อัพย.
|
ยตสฺ
|
- จากอะไร
- จากที่ไหน
- จากสาเหตุใด
- ดังนั้น
- เพราะว่า
|
|
อัพย.
|
ยุคปทฺ
|
- ในเวลาเดียวกัน
- ด้วยกันทั้งหมด
-
|
|
อัพย.
|
ยถา
|
- ดังที่
- เหมือน
- ตัวอย่างเช่น
- ฉันใด
- เช่นใด
|
|
อัพย.
|
ยถากามมฺ
|
- ตามความพอใจ
- ตามความปรารถนา
- ตามสมัครใจ
-
|
|
อัพย.
|
ยถานุรูปมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ยถานุปูรฺวมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ยถานุปูรฺวฺย
|
|
|
อัพย.
|
ยถาวตฺ
|
|
|
อัพย.
|
ยถายถมฺ
|
|
|
อัพย.
|
ศานฺตมฺ
|
- อย่างสงบ
- อย่างสันติ
- เพียงพอ
-
|
|
อัพย.
|
ศีฆฺรมฺ
|
- อย่างรวดเร็ว
- อย่างฉับไว
- โดยเร็ว
-
|
|
อัพย.
|
ศมฺ
|
- คำที่แสดงถึงความสุข
- ความมีสุขภาพดี
- ความรุ่งโรจน์
- อย่างมีความสุข
-
|
|
อัพย.
|
ศไนสฺ
|
- อย่างช้า ๆ
- อย่างเบา ๆ
- ตามลำดับ
-
|
|
อัพย.
|
ศนไกสฺ
|
- อย่างช้า ๆ
- อย่างเบา ๆ
- อย่างเงียบ ๆ
-
|
|
อัพย.
|
ศศฺวตฺ
|
|
|
อัพย.
|
ศตกฤตฺวสฺ
|
|